H συχνότερη ορθοπαιδική εκφυλιστική πάθηση!
Κάποτε ένας άνθρωπος εξήντα χρονών θεωρούταν υπερήλικας. Πλέον θεωρείται και είναι είναι μεσήλικας με την αύξηση του ευδόκιμου ζωής και τη βελτίωση των συνθηκών ζωής του μέσου ανθρώπου, κυρίως στο Δυτικό κόσμο. Μαζί όμως με την αύξηση του μέσου όρου ηλικίας έγιναν συχνότερες και διάφορες εκφυλιστηκές παθήσεις όπως καρδιοπάθειες, νεοπλασίες και παθήσεις του εριστικού συστήματος.
Τί είναι η οστεοαρθρίτιδα?
Αρχίζει φλεγμονή και φθορά των ανατομικών στοιχείων που αποτελούν την κάθε άρθρωση. Τα στοιχεία αυτά μπορεί να είναι ο αρθρικός θύλακας, ο χόνδρος και τα οστά. Οι οστεοαρθρίτιδες αφορούν όλες τις αρθρώσεις του σώματος (σπονδυλικές αρθρώσεις, άρθρωση ώμου, άρθρωση αγκώνα, άρθρωση καρπού, άρθρωση ισχίου, άρθρωση ποδοκνημικής, αρθρώσεις δακτύλων).
Σε ποια σημεία του σώματος εμφανίζεται η οστεοαρθρίτιδα?
Οι οστεοαρθρίτιδες αφορούν όλες τις αρθρώσεις του σώματος. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται οι σπονδυλικές αρθρώσεις, η άρθρωση του ώμου, η άρθρωση του αγκώνα, η άρθρωση του καρπού, η άρθρωση του ισχίου, η άρθρωση της ποδοκνημικής καθώς και οι αρθρώσεις των δακτύλων.
Ποιες κατηγορίες οστεοαρθρίτιδας υπάρχουν?
Η οστεοαρθρίτιδα χωρίζεται σε δύο κατηγορίες, την πρωτογενή και τη δευτερογενή.
Η πρωτογενής εμφανίζεται χωρίς εμφανή αιτιολογία κυρίως από κληρονομικά αίτια. Αρχίζει φλεγμονή και φθορά των ανατομικών στοιχείων που αποτελούν την κάθε άρθρωση. Τα στοιχεία αυτά μπορεί να είναι ο αρθρικός θύλακας, ο χόνδρος και τα οστά. Οι οστεοαρθρίτιδες αφορούν όλες τις αρθρώσεις του σώματος (σπονδυλικές αρθρώσεις, άρθρωση ώμου, άρθρωση αγκώνα, άρθρωση καρπού, άρθρωση ισχίου, άρθρωση ποδοκνημικής, αρθρώσεις δακτύλων). Συχνή αιτία είναι και η πάροδος του χρόνου δηλαδή η φυσιολογική φθορά.
Δευτερογενώς μπορεί να εμφανιστεί από καταστάσεις όπως νόσοι του αίματος (αιμορροφιλία), κακώσεις και τραύματα των αρθρώσεων και η υπερβολική χρήση αυτών μπορεί να είναι αίτια μιας οστεοαρθρίτιδας. Πολλοί συχνό είναι το φαινόμενο σε αθλητές άλτες, ποδοσφαιριστές για παράδειγμα στα κάτω άκρα (κυρίως γόνατο).
Ποιον αφορά η οστεοαρθρίτιδα? Ποιος νοσεί από οστεοαρθρίτιδα?
Οι οστεοαρθρίτιδες αφορούν όλες τις ηλικίες και τα δύο φύλα ανάλογα με το αίτιο.
Οι εκφυλιστικές οστεοαρθρίτιδες παρατηρούνται στα άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω. Είναι βέβαιο ότι η υπερβολική χρήση μιας άρθρωσης αποτελεί το βασικό αίτιο της φθοράς της.
Ποια είναι τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας?
Τα βασικά συμπτώματα μιας οστεοαρθρίτιδας είναι η δυσκολία στην κίνηση (δυσκαμψία), η ευαισθησία και ο πόνος (τοπικά), η ερυθρότητα (ζεστή άρθρωση), η πιθανή διόγκωση της άρθρωσης (πρήξιμο), ο χρόνιος πόνος και σε βαρύτερες καταστάσεις η ύπαρξη τριγμού (τρίξιμο) στις κινήσεις των αρθρώσεων.
Πώς γίνεται διάγνωση της οστεοαρθρίτιδας?
Η κλινική εξέταση από ειδικό ιατρό, όπως και η σαφής περιγραφή των συμπτωμάτων από τον ασθενή είναι η βάση για τη διάγνωση της νόσου. Σημαντικής αξίας είναι επίσης εξετάσεις, όπως οι ακτινογραφίες, αξονική και μαγνητική τομογραφία, μικροβιολογικές εξετάσεις για τον καθορισμό ειδικών παθήσεων (π.χ. σακχαρώδους διαβήτη κλπ). Τα πρώτα συμπτώματα που υποψιάζουν για οστεοαρθρίτιδα είναι η δυσκινησία και δυσκαμψία μιας άρθρωσης και ο χρόνιος ήπιος πόνος, στην αρχική της φάση. Σε αυτή την αρχική φάση μπορεί μια απλή ακτινογραφία να μην δείξει την πάθηση.
Ποιες είναι οι συνέπειες της οστεοαρθρίτιδας?
Οι οστεοαρθρίτιδες ανάλογα με την αιτιολογία τους και στην τελική τους φάση καθιστούν την κινητικότητα της άρθρωσης πολύ δύσκολη. Η επιπλοκή αυτή δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στην λειτουργία και κίνηση του ανθρώπινου σώματος.
Τί μπορεί να γίνει για την πρόληψη της οστεοαρθρίτιδας?
Η αποφυγή της υπερβολικής χρήσης μιας άρθρωσης προφυλάσσει τους ανθρώπους από την εμφάνιση οστεοαρθρίτιδων.
Διατροφικοί παράγοντες όπως η κατάχρηση του αλκοόλ, ο μη έλεγχος του σακχαρώδη διαβήτη ή άλλες ορμονικές παθήσεις μπορούν να επηρεάσουν και να επιταχύνουν την εμφάνιση μιας οστεοαρθρίτιδας.
Ποια είναι η θεραπεία και η αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας?
Καταρχήν εφαρμόζεται συντηρητική θεραπεία με αντιφλεγμονώδη μη στεροειδή, φυσικοθεραπεία και κινησιοθεραπεία. Υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να γίνει τοπική έγχυση κορτικοστεροειδών και αντιφλεγμονωδών.
Σε περίπτωση εμπλοκής της άρθρωσης, παραμόρφωσης και αδυναμίας λειτουργίας αυτής η χειρουργική θεραπεία είναι επιβεβλημένη. Οι συνήθεις τύποι των επεμβάσεων είναι οι ημιαρθροπλαστικές ή οι ολικές αρθροπλαστικές. Αυτό σημαίνει αντικατάσταση της άρθρωσης στο σύνολο της από εμφυτεύματα μεταλλικού ή κεραμικού τύπου. Η ιατρική επιστήμη έχει εξελιχθεί στον τομέα αυτό και ο χρόνος επιβίωσης μιας ολικής αρθροπλαστικής του ισχίου είναι πάνω από τα 25 έτη. Υπάρχουν αρθροπλαστικές για όλες σχεδόν τις αρθρώσεις του ανθρώπινου σώματος.
Με ποια κριτήρια επιλέγεται η αρθροπλαστική?
Τα βασικά κριτήρια που συντείνουν στην επιλογή της αρθροπλαστικής είναι:
- έκταση της καταστροφής της άσθρωσης,
- η ηλικία, καθώς προτιμάται σαν θεραπευτική επιλογή μετά τα 65 έτη ώστε να μη χρειαστεί αναθεώρηση της επέμβασης λόγω λήξης αντοχής των υλικών,
- συνολική κατάσταση της υγείας του/της ασθενούς.
Οστεοαρθρίτιδα και φυσικοθεραπεία
Η φυσικοθεραπεία αποτελεί μία βασική μέθοδο συντηρητικής θεραπείας.
Υπέρηχοι, διεθερμία, tens, laser, και παραφινόλουτρο είναι μερικές μόνο τεχνικές της φυσικοθεραπείας που συμβάλον στην αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας. Καμία από αυτές τις τεχνικές όμως δεν αποτελεί μόνιμη θεραπεία, αλλά μέθοδο αντιμετώπισης του πόνου και της δυσκαμψίας.
Επίσης η χειροθεραπεία (μanual therapy) μπορεί να απελευθερώσει ακτά περίπτωση μια δύσκαμπτη άρθρωση και να μειώσει ακομα περισσόετρο όλα τα συμπτώματα, ανακουφίζοντας τον/την ασθενή.
Συγγραφέας: Κατσιαούνης Βασίλης
Επιμέλεια: Παπαϊωάννου Άννα Μαρία
